Ελεύθερη να ‘ναι η ψυχή μας…

Σκέφτομαι, αισθάνομαι, ελπίζω… Εύχομαι να ονειρευόμαστε με μάτια ανοιχτά, όνειρα με χρώματα του ουράνιου τόξου και με ατέλειωτα ευωδιαστά γιασεμιά. Ελεύθερη να ‘ναι η ψυχή μας… ό,τι ευχάριστο και αγαπημένο στη ζωή σας! Χαιρετώ σας… Αίγλη Μότσιου.

Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2012

«Το Λάθος» του Αντώνη Σαμαράκη.

 



Το Λάθος είναι αστυνομικό - ψυχολογικό μυθιστόρημα του Αντώνη Σαμαράκη, το οποίο κυκλοφόρησε το Νοέμβριο του 1965. Το βιβλίο πραγματεύεται την ανάγκη των πολιτών για ελευθερία, το φόβο προς την εξουσία και τη τυραννία του κράτους προς όλους τους πολίτες στερώντας  τους την ελευθερία ή συλλαμβάνοντας τους για πράξεις εναντίον της εξουσίας.  Ο συγγραφέας επέλεξε συνειδητά να μην  υπάρχουν αναφορές, να μην υπάρχουν ονόματα. Η υπόθεση του βιβλίου  θα μπορούσε να διαδραματίζεται σε οποιαδήποτε χώρα, σε οποιαδήποτε πόλη, σε οποιαδήποτε εποχή … ακόμη και σήμερα. Λίγο πριν το τέλος μαθαίνουμε από πού πήρε το βιβλίο το τίτλο του. Όσο δουλεμένο και να είναι ένα σχέδιο, δεν είναι τέλειο, σε κάποιο σημείο θα είναι … το λάθος.
Δύο πράκτορες σε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς προσπαθούν να “σπάσουν” κάποιον ύποπτο που μεταφέρουν χρησιμοποιώντας το Σχέδιο, δηλαδή ένα ταξίδι μετ’ εμποδίων που θα τους φέρει κοντά σαν ανθρώπους και όχι μια τυπική ανάκριση […]
Σελ 59
…Του έδειξα το σκίτσο. Δε φάνηκε να εκπλήσσεται που το είχαμε στα χέρια μας. Μου έδωσε την εξής απάντηση: «Δεν έχουνε κανένα νόημα, είναι ό,τι ακριβώς βλέπετε: δύο μικροί κύκλοι. Μη μου πείτε πως είναι και οι δύο αυτοί μικροί κύκλοι ύποπτοι! Τους έφτιαξα έτσι για να περάσει η ώρα, αντί για δύο μικρούς κύκλους θα μπορούσα να σκιτσάρω δύο μικρά τετράγωνα ή δύο μικρούς ρόμβους ή κάτι άλλο». Του είπα πως δεν μπορώ να δεχτώ την εξήγηση και πως δεν αποκλείεται οι δύο δήθεν αθώοι μικροί κύκλοι να είναι ένα σχεδιάγραμμα, δύο αποθήκες με όπλα που προορίζονται εναντίον του Καθεστώτος. Γέλασε και μου είπε, ενώ με κοίταζε κατευθείαν στα μάτια: «Είμαι ένας φιλήσυχος πολίτης». Τότε ήτανε που άναψα: «Για το Καθεστώς ‘’φιλήσυχος πολίτης’’ δε σημαίνει τίποτα. Τίποτα: Οι άνθρωποι χωρίζονται μόνο σ’ εκείνους που είναι με το Καθεστώς και σ’ εκείνους που δεν είναι. Για να είσαι εχθρός του Καθεστώτος, δεν χρειάζεται να έχεις πράξει κάτι αντίθετο προς το Καθεστώς. Φτάνει να μην είσαι με το Καθεστώς, να μην έχεις να εμφανίσεις δράση θετική υπέρ του Καθεστώτος. Ναι, για το Καθεστώς ισχύει ο νόμος: ‘’Ο μη ων μετ’ εμού κατ’ εμού εστί’’. ...»

Σελ 67

… Στη συνείδησή μου, έχουνε χαραχτεί για πάντα όσα είπε ο προϊστάμενος την ώρα –ορόσημο στη ζωή μου- που οι οχτώ δόκιμοι ανακριτές της σειράς μου δώσαμε όρκο: «Οφείλετε να γνωρίζετε πως για την Ειδική Υπηρεσία και για κείνους που την υπηρετούν ισχύει μία εντελώς αλλιώτικη φιλοσοφία. Οι άνθρωποι, σύμφωνα με την εν λόγω φιλοσοφία, δε χωρίζονται σε καλούς και κακούς, τίμιους και μη και τόσες άλλες ανεδαφικές και άχρηστες διακρίσεις, υπόλοιπα του παρελθόντος. Ο ανακριτής της Ειδικής υπηρεσίας παραδέχεται μία και μόνη διάκριση: με το Καθεστώς – όχι με το Καθεστώς. Η απλούστευση αυτή είναι πολύτιμη και για την Ειδική Υπηρεσία και για τον καθένα από σας χωριστά. Το μυστικό, το κλειδί της επιτυχίας και της εσωτερικής γαλήνης, και για το Καθεστώς και για το άτομο, είναι η απλούστευση. Όσο λιγότερο λειτουργεί η σκέψη σας, τόσο πιο πολύ είσαστε ευτυχείς και αποδοτικοί για το Καθεστώς. Ο υπ’ αριθμόν 1 κίνδυνος είναι να σκέφτεστε. Όχι πολλές διακρίσεις, όχι διάλογο με τον εαυτό σας. Η μία μόνη διάκριση, επαναλαμβάνω και υπογραμμίζω, που επιτρέπεται στον ανακριτή της Ειδικής Υπηρεσίας, είναι το εξής: με το Καθεστώς – όχι με το Καθεστώς».

Γράφτηκε πως,

το βιβλίο «Το Λάθος» γνώρισε μεγάλη επιτυχία όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε δεκάδες άλλες χώρες, καθώς μεταφράστηκε σε συνολικά 31 γλώσσες, ενώ δέχθηκε εξαιρετική κριτική στο σύνολο των χωρών αυτών. Για Το Λάθος, ο Αντώνης Σαμαράκης τιμήθηκε με δύο λογοτεχνικά βραβεία: στην Ελλάδα με το βραβείο των «12» (1966) και στη Γαλλία με το Μεγάλο Βραβείο Αστυνομικής Λογοτεχνίας (1970). Με βάση το μυθιστόρημα γυρίστηκε το 1975 ταινία στη Γαλλία από τους Ζαν-Κλωντ Καριέρ και Πέτερ Φλέισμαν, με τον τίτλο
La faille.
Ο Αντώνης Σαμαράκης
γεννήθηκε στην Αθήνα το 1919, σπούδασε νομικά στο πανεπιστήμιο Αθηνών απ΄ όπου αποφοίτησε το 1941. Υπήρξε παράλληλα υπάλληλος του υπουργείου Εργασίας, όταν τον απομάκρυνε η δικτατορία του Μεταξά. Συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση και στην εξέγερση κατά της πολιτικής επιστράτευσης. Συνελήφθη, βασανίστηκε, στερήθηκε πολιτικά δικαιώματα.
Η λογοτεχνική του διαδρομή ξεκίνησε με την ποίηση. Ακολούθησε η αφηγηματική πεζογραφία, με βιβλία που του προσέδωσαν παγκόσμια φήμη: Το ¨Ζητείται Ελπίς¨. το ¨Σήμα Κινδύνου¨, το ¨Λάθος¨, ¨Το Διαβατήριο¨, ¨Αρνούμαι¨, ¨Κόντρα¨ και το ¨Εν Ονόματι¨.
Τα βιβλία του μεταφράστηκαν σε περισσότερες από 30 γλώσσες. Εξετάζουν ζητήματα όπως η ειρήνη, η ελευθερία, η κοινωνική δικαιοσύνη, η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όλο του το έργο είναι εμπνευσμένο από την αγάπη του για τα παιδιά. Διηγήματά του έχουν συμπεριληφθεί σε ελληνικά και ξένα σχολικά και πανεπιστημιακά βιβλία.
Κηρύχθηκε ομόφωνα επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Φιλολογίας των πανεπιστημίων της Αθήνας, των Πατρών και των Ιωαννίνων. Ήταν επίσης επίτιμος δημότης σε 37 πόλεις στην Ελλάδα και την Κύπρο. Τιμήθηκε ακόμα με το μεγαλόσταυρο του Τάγματος Εθνάρχου Μακαρίου και με τη διάκριση ειρήνης και μετάλλιο από την Έκκληση της Ακρόπολης για την ειρήνη, τη ζωή και τον πολιτισμό.
Με μεγάλη κοινωνική δράση υπήρξε από τους δημοφιλέστερους Έλληνες τόσο ως συγγραφέας όσο και ως ενεργός πολίτης. Για 20 χρόνια προσέφερε ανεκτίμητη βοήθεια στην
UNICEF. Το 1984 ήταν επικεφαλής της ελληνικής εκστρατείας ενάντια στο λιμό στην Αιθιοπία όπου ταξίδεψε δυο φορές και έγραψε τα κείμενα της ταινίας του Παντελή Βούλγαρη "Αιθιοπία: Οδοιπορικό Θανάτου και Οδοιπορικό Ζωής" που «γύρισε» για τη UNICEF η ΕΡΤ.Εργάσθηκε ως εμπειρογνώμων της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας των Ηνωμένων Εθνών σε πολλές χώρες για κοινωνικά θέματα.
Το 1989 ανακηρύχθηκε από τη
UNICEF πρώτος Έλληνας Πρεσβευτής Καλής Θέλησης για τα παιδιά του κόσμου, τίτλο που τίμησε επάξια μέχρι το τέλος της ζωής του με την αφοσίωση και ανιδιοτελή προσφορά του. Έχει βραβευθεί από πολλούς φορείς, κυβερνητικούς και μη, τόσο για το συγγραφικό έργο του όσο και για την κοινωνική του δράση.
Πέθανε τον Αύγουστο του 2003 σε ηλικία 84 ετών.

*Στη 3η φωτογραφία, στιγμιότυπο μετά από συνέντευξη τύπου για την διοργάνωση τηλεμαραθωνίου της
UNICEF, αγκαλιά με προσκαλεσμένα παιδιά από την Κολομβία  Στη 4η φωτογραφία, ανάμεσα σε παιδιά από την Κίνα κατά τη διάρκεια έκθεσης της UNICEF στο Ζάππειο Μέγαρο αφιερωμένη στα Δικαιώματα του Παιδιού.

**Το βιβλίο «Το Λάθος» κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ελευθερουδάκη, από τις Εκδόσεις Καστανιώτη και πρόσφατα κυκλοφόρησε από κυριακάτικη εφημερίδα μεγάλου δημοσιογραφικού οργανισμού.
Ο Αντώνης Σαμαράκης
γεννήθηκε στην Αθήνα το 1919, σπούδασε νομικά στο πανεπιστήμιο Αθηνών απ΄ όπου αποφοίτησε το 1941. Υπήρξε παράλληλα υπάλληλος του υπουργείου Εργασίας, όταν τον απομάκρυνε η δικτατορία του Μεταξά. Συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση και στην εξέγερση κατά της πολιτικής επιστράτευσης. Συνελήφθη, βασανίστηκε, στερήθηκε πολιτικά δικαιώματα.
Η λογοτεχνική του διαδρομή ξεκίνησε με την ποίηση. Ακολούθησε η αφηγηματική πεζογραφία, με βιβλία που του προσέδωσαν παγκόσμια φήμη: Το ¨Ζητείται Ελπίς¨. το ¨Σήμα Κινδύνου¨, το ¨Λάθος¨, ¨Το Διαβατήριο¨, ¨Αρνούμαι¨, ¨Κόντρα¨ και το ¨Εν Ονόματι¨.
Τα βιβλία του μεταφράστηκαν σε περισσότερες από 30 γλώσσες. Εξετάζουν ζητήματα όπως η ειρήνη, η ελευθερία, η κοινωνική δικαιοσύνη, η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όλο του το έργο είναι εμπνευσμένο από την αγάπη του για τα παιδιά. Διηγήματά του έχουν συμπεριληφθεί σε ελληνικά και ξένα σχολικά και πανεπιστημιακά βιβλία.
Κηρύχθηκε ομόφωνα επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Φιλολογίας των πανεπιστημίων της Αθήνας, των Πατρών και των Ιωαννίνων. Ήταν επίσης επίτιμος δημότης σε 37 πόλεις στην Ελλάδα και την Κύπρο. Τιμήθηκε ακόμα με το μεγαλόσταυρο του Τάγματος Εθνάρχου Μακαρίου και με τη διάκριση ειρήνης και μετάλλιο από την Έκκληση της Ακρόπολης για την ειρήνη, τη ζωή και τον πολιτισμό.
Με μεγάλη κοινωνική δράση υπήρξε από τους δημοφιλέστερους Έλληνες τόσο ως συγγραφέας όσο και ως ενεργός πολίτης. Για 20 χρόνια προσέφερε ανεκτίμητη βοήθεια στην
UNICEF. Το 1984 ήταν επικεφαλής της ελληνικής εκστρατείας ενάντια στο λιμό στην Αιθιοπία όπου ταξίδεψε δυο φορές και έγραψε τα κείμενα της ταινίας του Παντελή Βούλγαρη "Αιθιοπία: Οδοιπορικό Θανάτου και Οδοιπορικό Ζωής" που «γύρισε» για τη UNICEF η ΕΡΤ.Εργάσθηκε ως εμπειρογνώμων της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας των Ηνωμένων Εθνών σε πολλές χώρες για κοινωνικά θέματα.
Το 1989 ανακηρύχθηκε από τη
UNICEF πρώτος Έλληνας Πρεσβευτής Καλής Θέλησης για τα παιδιά του κόσμου, τίτλο που τίμησε επάξια μέχρι το τέλος της ζωής του με την αφοσίωση και ανιδιοτελή προσφορά του. Έχει βραβευθεί από πολλούς φορείς, κυβερνητικούς και μη, τόσο για το συγγραφικό έργο του όσο και για την κοινωνική του δράση.
Πέθανε τον Αύγουστο του 2003 σε ηλικία 84 ετών.

*Το βιβλίο «Το Λάθος» κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ελευθερουδάκη, από τις Εκδόσεις Καστανιώτη και το 2012 «κυκλοφόρησε» από κυριακάτικη εφημερίδα μεγάλου δημοσιογραφικού οργανισμού.


Κριτικές:
The New York Times, Νέα Υόρκη: «Ένα σκληρό χτύπημα κατά του ολοκληρωτισμού. Το λάθος συγκλονίζει αλλά συγχρόνως δίνει κουράγιο. Η τέχνη του Σαμαράκη ποτέ δεν ξεπέφτει σε αυτοεπίδειξη αλλά προχωρεί ανεπαίσθητα και χωρίς να πιέζει τον αναγνώστη». Raymond A. Sokolov
Le Monde, Παρίσι: «Ο Σαμαράκης επέτυχε κατά τρόπο υποδειγματικό. Ο αναγνώστης, παρασυρμένος από τη δεξιοτεχνία της αφήγησης, νομίζει ότι προχωρεί σε στέρεο έδαφος. Να όμως που έρχεται το μεγάλο απρόοπτο, που δε θα το αποκαλύψουμε γιατί το βάθος του Λάθους το συναγωνίζεται η έκπληξη. Εδώ έχουμε να κάνουμε με την πραγματικότητα την ίδια, δε χωράει συζήτηση». Gabrielle Rolin
Der Tagesspiegel, Βερολίνο: «Έξοχο. Μια φωνή από την Ελλάδα εναντίον του ολοκληρωτισμού». Helmut Salzinger
New Statesman, Λονδίνο: «Μια εξαιρετικής τέχνης και ευφυΐας διερεύνηση της ψυχολογίας του διώκτη και του διωκόμενου, και η κατάφαση της ελευθερίας που και οι δύο έχουν χάσει. Ιδιοφυΐα, ευστοχία ύφους, εναλλαγή τραγικού και κωμικού, και αλλεπάλληλες εκπλήξεις». Clive Jordan
Il Giorno, Μιλάνο: «Έξοχο. Φέρνει μήνυμα ελευθερίας». Filippo Abbiati
The Associated Press, Νέα Υόρκη: «Συγκλονιστικό ψυχολογικό suspense. Έξοχο. Πολύ δυνατό. Ένα τοπίο Όργουελ. Δημοφιλές στις Η.Π.Α.». Miles A. Smith
Les Nouvelles Littéraires, Παρίσι: «Αριστούργημα. Συγκλονιστικό. Θαυμαστά ζωντανό. Σε αναστατώνει. Το ύφος του Σ. είναι ο δικός του τρόπος που βλέπει αλλά συγχρόνως και ο τρόπος που εκφράζεται». Boileau - Narcejac (τίτλος: Les stylistes)
The Times, Literary Supplement, Λονδίνο: «Ένα αμείλικτο κατηγορητήριο εναντίον του ολοκληρωτισμού». Richard Burns, Peter Mansfield
Paris-Match, Παρίσι: «Les Etoiles de «Paris-Match»: – Εξαιρετικής ιδιοφυΐας. Αμείλικτκο. Γεμάτο εκπλήξεις. Το λάθος μάχεται για τον άνθρωπο και για την ελευθερία. Αδύνατο ο αναγνώστης να το αφήσει από τα χέρια του. Συγγραφέας θαρραλέος, ο Σαμαράκης, φλέγεται από το πάθος της ελευθερίας». Jean Buèges
Saturday Review, Νέα Υόρκη: «Τόσο ως ψυχολογία όσο και ως τεχνική, ο Σαμαράκης έγραψε ένα υπέροχα συναρπαστικό μυθιστόρημα που συγκλονίζει. Είναι ο Έλληνας Γκράχαμ Γκρην. Το λάθος είναι μία πολύτιμη προσφορά στην ανθρωπότητα που αντιμετωπίζει βία και καταπίεση». Kimon Friar
Frankfurter Allgemeine Zeitung, Φραγκφούρτη: «Εξαιρετικής τέχνης. Ένα βιβλίο ελπίδας». Jochen Schmid
Le Figaro, Παρίσι: «Συλλήψεις αυθαίρετες, έρευνες, ανακρίσεις... Συγγραφέας με μεγάλο ταλέντο, ο Αντώνης Σαμαράκης, έγραψε Το λάθος, ένα από τα καλύτερα έργα πάνω στο θέμα του ολοκληρωτισμού. Και μόνο τα εγκώμια του Άρθουρ Καίσλερ και του Γκράχαμ Γκρην φτάνουν». Thierry Desjardins
Books Abroad και The Charioteer, Νέα Υόρκη: «Υπέροχο. Αμέσως νιώθουμε σοκ από τη γνησιότητα της αλήθειας που μας αποκαλύπτεται. Ο Αντώνης Σαμαράκης είνα ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς στον κόσμο». Edwin Jahiel, καθηγητής της Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Ιλλινόις.
Corriere d' Informazione, Μιλάνο: «Συγκλονιστικό». Giuliano Gramigna
Post Dispatch, Σαιν Λούις, Η.Π.Α.: «Το καλύτερο έργο από όσα κυκλοφόρησαν εφέτος. Θαυμάσιο! Ένα μοντέρνο suspense μυθιστόρημα». Beatrice Schwartz
Les Nouvelles Littéraires, Παρίσι: «Ποια είναι τα μεγάλα έργα που δεν πρέπει να σας διαφύγουν; Το λάθος. Υψηλή ανθρώπινη ποιότητα. Ένα ψυχολογικό suspense, ένα υπέροχο έργο. Μια ιστορία γεμάτη ομορφιά και δύναμη, γεμάτη ανθρωπιά, αγνότητα, αγωνία και τρυφερότητα». Jacqueline Barde
La Cité, Παρίσι: «Ένα προφητικό πολιτικό μυθιστόρημα. Οι ψυχολογικές σχέσεις των ηρώων φτάνουν τη δραματική και φιλοσοφική δύναμη ορισμένων σελίδων του Σαρτρ ή την εφιαλτική υφή των έργων του Κάφκα. Η ιδιοφυΐα της τέχνης του Σ. ανυψώνει Το λάθος σε επίτευγμα δεξιοτεχνίας». Colette Braeckman
Trybuna Ludu, Βαρσοβία: «Η έξοχη αφηγηματική τέχνη του Σαμαράκη έχει λεπτότητα, αυτοκυριαρχία, συγχρόνως και πυκνότητα με διεισδυτική παρατήρηση. Το λάθος είναι όχι μόνο έργο καλλιτεχνικά άψογο αλλά και συγκλονιστικό». Jerzy Bajdor
Népszabadság, Βουδαπέστη: «Όχι μόνο από άποψη μυθιστορηματικής δομής και τέχνης αλλά και από πολιτική άποψη, Το λάθος είναι έργο συγκλονιστικό και ψυχικής έξαρσης του αναγνώστη – τον συναρπάζει, του προκαλεί ρίγος. Έξοχη τέχνη. Παγκόσμια διάσημο, έρχεται τώρα και στην Ουγγαρία να ασκήσει την επιρροή του». Róbert Falus, καθηγητής της Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.