Παλιό Παρθεναγωγείο
Σε απόσταση
αναπνοής από την Αγιά, 1,5 χλμ., και 36 χλμ. από τη Λάρισα βρίσκεται σε
υψόμετρο 300 μ., το Μεταξοχώρι και πρόκειται για διατηρητέο παραδοσιακό
οικισμό. Ίσως ένας από τους πιο γραφικούς οικισμούς της επαρχίας Αγιάς, ανήκει
στον Δήμο Αγιάς, χτισμένο αμφιθεατρικά στις πλαγιές του Κισσάβου, καταπράσινο,
χωρισμένο στα δύο από μια ρεματιά κατάφυτη από πανύψηλα πλατάνια, γεμάτο από
καλντερίμια, καταπληκτικά αρχοντικά και από παλιές εκκλησίες που κρύβουν
ανεκτίμητους θρησκευτικούς θησαυρούς. Συγκριτικό πλεονέκτημα είναι πως ο επισκέπτης
έχει εύκολη πρόσβαση μέσα σε λίγα λεπτά με αυτοκίνητο από το Μεταξοχώρι στην
πανέμορφη και τεράστια ακτή του Νομού Λάρισας.
Η σπάνια ομορφιά του Μεταξοχωρίου, το γαλήνιο περιβάλλον, τα άφθονα νερά, η
οργιώδης βλάστηση στις πλαγιές και τα μεγάλα πλατάνια είναι αυτό που το έκαναν
να αποτελεί αυτή τη στιγμή θέρετρο γνωστών ανά την Ελλάδα ανθρώπων των
γραμμάτων και των τεχνών.
Οι φιλόξενοι κάτοικοι είναι μερακλήδες, και αυτό φαίνεται από τα
περιποιημένα και στολισμένα με κάθε λογής λουλούδια σπίτια τους, ακόμη και από
τις γλάστρες που έχουν βάλει στα στηθαία της μικρής γέφυρας στην κεντρική
πλατεία του χωριού. Επίσης ενδιαφέρθηκαν για τη διάσωση των πολιτιστικών
μνημείων, αλλά και για έργα που συμβάλλουν στην περαιτέρω τουριστική ανάπτυξη
του χωριού. Η κύρια απασχόλησή τους είναι η δενδροκαλλιέργεια.
Το Μεταξοχώρι είναι ένας από τους πέντε χαρακτηρισμένους παραδοσιακούς
οικισμούς του Νομού Λαρίσης. Υπάρχουν έντεκα διατηρητέα μνημεία από τα οποία τα
οκτώ είναι εκκλησίες του 17ου – 19ου αιώνα και τα άλλα τρία είναι το υδραγωγείο
– 8 Καμάρες, το Παρθεναγωγείο (ίδρυση 1881) και το μισογκρεμισμένο αρχοντικό
των Φαβρ. Το ύφος των νεότερων κτισμάτων εναρμονίζεται με το αρχιτεκτονικό
σχέδιο των παλιών. Ο οικισμός θεωρείται από τους αρχαιότερους της επαρχίας
Αγιάς, σύμφωνα με τα ευρήματα τα οποία προέρχονται από τα ελληνιστικά, ρωμαϊκά
και παλαιοχριστιανικά χρόνια.
Ανάμεσα στα αξιόλογα μνημεία είναι το καθολικό του μοναστηριού του Αγίου
Ευσταθίου του 18ου αιώνα, ενώ οι καμάρες που σώζονται κοντά στον Άγιο Ευστάθιο,
στήριζαν άλλοτε τους σωλήνες που είχαν τοποθετήσει οι καλόγεροι για την
υδροδότηση του μοναστηριού. Τον κεντρικό Ι.Ν. της Αγίας Παρασκευής με το
πυργοειδές του κωδωνοστάσιο, την Ι.Μ. των Εισοδίων της Θεοτόκου με το
ξυλόγλυπτο τέμπλο της, την Ι.Μ. του Αγίου Γεωργίου με τις εξαιρετικές της
τοιχογραφίες, το μουσειακό Ι.Ν. του Αγίου Νικολάου με τις μεγάλης αξίας εικόνες
που διαθέτει και τον Ι.Ν. του Προφήτη Ηλία του 16ου αιώνα. Από εκεί ο
επισκέπτης έχει την καλύτερη πανοραμική θέα στον κάμπο της Αγιάς. Σχετικά
σημειώνεται ότι τους παλιούς Μεταξοχωρίτες τους διέκρινε ιδιαίτερη
θρησκευτικότητα και ότι το χωριό τους στάθηκε ο χώρος όπου μία σειρά αγιογράφοι
εργάσθηκαν από το 17ο αιώνα και μετά.
Παλιό Υδραγωγείο
Το Μεταξοχώρι είναι ένα πολύ γραφικό χωριό, με πολλά παραδοσιακά σπίτια,
αρχοντικά τα περισσότερα, με πλούσια ιστορία και παράδοση. Αρκετά από αυτά
είναι παλαιά αρχοντικά των μεταξεμπόρων της περιοχής. Στο χωριό είχε αναπτυχθεί
η επεξεργασία μεταξιού, αυτός είναι και ο λόγος της ονομασίας του. Η ύπαρξη
αρχοντικών του 19ου αιώνα στο χωριό αποδεικνύει την ιδιαίτερη οικονομική
ευημερία των κατοίκων του την περίοδο εκείνη και προσδίδει τα χαρακτηριστικά
γνωρίσματα της ντόπιας αρχιτεκτονικής παράδοσης.
Ένα από τα αρχοντικά είναι του ζεύγους Ευγένιου και Στεφανίας Φαβρ οι
οποίοι ασχολήθηκαν με την εκτροφή του μεταξοσκώληκα, τη μακαρονοποιία, καθώς
και με την εμπορία του γίδινου μαλλιού. Πλάι στο μοναστήρι, στην είσοδο του
χωριού, έχτισαν το αρχοντικό τους (1876), το οποίο χρησιμοποιήθηκε τόσο για
κατοικία, όσο και για μεταξοτροφείο, και διακοσμήθηκε με τοιχογραφίες. Το
αρχοντικό του λόγιου Θεόδωρου Χατζημιχάλη, κτίριο του 19ου αιώνα που σήμερα
ανήκει στον Δημήτρη Γεωργοβίτσα, αποτελεί σημαντική πηγή πληροφοριών για την
τέχνη της κηροπλαστικής, καθώς λειτουργούσε από το 1850 έως το 1983 η
οικογενειακή επιχείρηση κηροπλαστικής.
Αρχοντικό Χατζημιχάλη
Στην πλατεία του χωριού, στο μεσοχώρι, δεσπόζει το σπίτι (1871) του
πεζογράφου Γιάννη Βατζιά και του ζωγράφου αδελφού του, Μάριου, το οποίο
χρησιμοποιήθηκε από τους Ιταλούς στην κατοχή και αργότερα από αντάρτες.
Καλλιτεχνικά δημιουργήματα, Ηπειρωτών μαστόρων είναι πολλά σπίτια όπως του
Δανιλούλη 1850, του Καρπέτη 1890 και άλλα.
Ενδιαφέρον έχει η παλιά βιοτεχνία κουκουλιών που έχει μετατραπεί σήμερα σε
μικρό μουσείο καθώς διαθέτει εργαλεία και χώρους που σχετίζονταν με την εκτροφή
της εργατικής κάμπιας.
Το παλιό Παρθεναγωγείο έχει αναπαλαιωθεί και τώρα στεγάζει το Πολιτιστικό
Κέντρο όπου υπάρχει χώρος που λειτουργεί το Μουσείο Εκκλησιαστικής και Λαϊκής
Τέχνης, βιβλιοθήκη, εκθεσιακό χώρο και αίθουσα διαλέξεων. Το εκθετήριο του
Γενικού Αρχείου του Κράτους (ΓΑΚ) - Τοπικό Αρχείο Αγιάς με πλούσιο αρχειακό
υλικό από το 1770 έως σήμερα, στεγάζεται στο πρώην Δημοτικό Σχολείο, οι
αρμοδιότητες του καλύπτουν τους Δήμους Αγιάς, Λακέρειας, Ευρυμενών και
Μελιβοίας.
Ο επισκέπτης, θα θαυμάσει και θα χαρεί τη φύση με μικρές αποδράσεις, καλό
φαγητό και ενδιαφέρουσες εξορμήσεις στη γύρω πανέμορφη περιοχή. Προτεινόμενες
διαδρομές μονοπατιών είναι οι α) κατά μήκους του χειμάρρου Τσαρτσαράνη από την
πλατεία μέχρι τις πηγές Κρυονέρι και από κει στους λόφους Αϊ Στάθη και Αϊ
Γιώργη, σε διαδρομή 3 χλμ. κάτω από αιωνόβια πλατάνια, β) διαδρομή 8 χλμ. που
ξεκινά από το Μεταξοχώρι περνά από τα ορεινά χωριά Μελιβοία, Πάνω Σωτηρίτσα και
καταλήγει στην παραλία της Βελίκας, γ) διαδρομή 7 χλμ. Μεταξοχώρι – Ανατολή, το
μονοπάτι αυτό , είναι μέρος του διεθνούς μονοπατιού Ο2, που αρχίζει από το
Πουρί Πηλίου και καταλήγει στον Όλυμπο.
Στη θέση Κεραμίδι, ένα μικρό θαύμα της φύσης κλέβει την παράσταση, ένα
ενδημικό δέντρο της περιοχής, η γκαβτζιά, έχει φυτρώσει μέσα στο βράχο! Λέγεται
πως το δέντρο φύτρωσε σ΄ αυτό το σημείο όπου είχε διδάξει ο Κοσμάς ο Αιτωλός το
1765, και πως ο σπόρος ήταν τόσο δυνατός που οι ρίζες του έσπασαν στα δύο την
τεράστια πέτρα.
Πλάι από την πλατεία του χωριού, περνά ο χείμαρρος και γι’ αυτό το λόγο
παλιότερη σλάβικη ονομασία του χωριού ήταν Ρέτσιανη, που σημαίνει χωριό πλάι
στο ποτάμι. Πεύκα και αιωνόβια πλατάνια φύονται στις όχθες του παρακείμενου
χειμάρρου και ένα μικρό γεφυράκι ενώνει τα δύο τμήματά του στο ύψος της πλατείας,
προσθέτοντας τη δική του πινελιά στο όμορφο θέαμα. Στην πλατεία αριστερά
υπάρχει ένα αυθεντικό, παλιάς εποχής, μπακάλικο.
Πόλος έλξης για τους επισκέπτες αποτελούν οι πολιτιστικές και θρησκευτικές
εκδηλώσεις που διοργανώνονται στο χωριό. Πάνω από μία εικοσαετία
πραγματοποιείται η ετήσια Γιορτή Κερασιού που διοργανώνεται Σαββατοκύριακο τον
Ιούνιο, με πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις όπως θεατρικές παραστάσεις και
συναυλίες λαϊκής μουσικής. Η Γιορτή Κερασιού αντιπροσωπεύει την άνοιξη και τους
καρπούς της γης, με αφορμή το μάζεμα των κερασιών.
Το Μεταξοχώρι, με τους όμορφους ανθρώπους του, στην καρδιά της επαρχίας
Αγιάς, στην αγκαλιά του Κισσάβου / της Όσσας διατηρεί έναν ξεχωριστό, δικό του
χαρακτήρα, καθώς είναι γεμάτο γραφικά πέτρινα σπίτια ξεχασμένα από το χρόνο
αρχοντικά και παλιές βιοτεχνίες μεταξιού, ντυμένο με κάθε λογής λουλούδια
προσδίδουν στο χωριό μοναδική ομορφιά.
@Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Παρασκευή 11
Ιουνίου 2010.
Περιηγήσεις από την Αίγλη Μότσιου: Μεταξοχώρι, για
τους ρομαντικούς!
|
|
|
|