«Διεμερίσαντο
τα ιμάτιά μου εαυτοίς και επί τον ιματισμόν μου έβαλον κλήρον» (Μοίρασαν μεταξύ τους τα ρούχα μου και για το κύριο ένδυμά μου έριξαν
κλήρο)
Κατά Ιωάννην, 19-24.
Με την παραπάνω φράση ο
συγγραφέας Πέτρος Μάρκαρης επέλεξε να ξεκινήσει το βιβλίο του «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία»
που εκδόθηκε 2012 από τις εκδόσεις
Γαβριηλίδη. Με αυτό το βιβλίο ο συγγραφέας ολοκληρώνει την Τριλογία της Κρίσεως,
η οποία ξεκίνησε προ τριετίας με τα «Ληξιπρόθεσμα δάνεια» 2010 και τη «Περαίωση» 2011, και μεταθέτει τον
μυθιστορηματικό χρόνο στο μέλλον και παρουσιάζει το ζοφερότερο σενάριο: τις
χώρες του ευρωπαϊκού νότου να έχουν επιστρέψει στο εθνικό τους νόμισμα!
(ο
αστυνόμος Χαρίτος ανήμερα της Πρωτοχρονιάς)
[…]
Ίσως να ήταν η πρωτοχρονιάτικη γιορτή που μ' έσπρωξε πάλι στην τηλεόραση, με
την ελπίδα ότι θα έβλεπα τη συνέχεια επί της οθόνης. Πάτησα το κουμπί, αλλά,
αντί για τις μαϊμού δραχμές, βρέθηκα μπροστά σε δυο σαραντάρηδες, που είχαν
ανάμεσά τους τον υφυπουργό Οικονομικών. Άρχισαν να τον ρωτάνε πόσον καιρό θα
μείνουν κλειστές οι τράπεζες, αν οι καταθέσεις των Ελλήνων είναι εξασφαλισμένες
ή αν το κράτος έχει να πληρώσει μισθούς και συντάξεις. Οι ερωτήσεις έπεφταν
βροχή στον υφυπουργό, αλλά τα χαστούκια τα εισέπραττα εγώ και μου έφερναν
σκοτοδίνη.
Ο
Πρόδρομος κάθισε δίπλα μου κάποια στιγμή και παρακολουθούσε, αμίλητος και
αυτός. Φαίνεται ότι οι αντοχές του ήταν μικρότερες από τις δικές μου, γιατί
πήρε το τηλεκοντρόλ και άλλαξε κανάλι. Έπεσα πάνω σε ένα ζευγάρι εβδομηντάρηδων
που έψαχναν με δυο βέργες τα σκουπίδια. Μόλις αντιλήφθηκαν ότι τους έπαιρνε η
κάμερα, γύρισαν την πλάτη και έκρυψαν τα πρόσωπά τους.
«Αυτές είναι οι
πρώτες εικόνες από το 2014» σχολίασε ο ρεπόρτερ. […]
Τίτλος του κοινωνικοπολιτικού με αστυνομική
πλοκή βιβλίου «Ψωμί – Παιδεία - Ελευθερία» το γνωστό σύνθημα
του Πολυτεχνείου. Από το τίτλο και μόνο καταλαβαίνουμε ότι ο συγγραφέας Πέτρος
Μάρκαρης γράφει για τη γενιά του Πολυτεχνείου, γράφει για αυτούς που εξαργύρωσαν με χρήματα και εξουσία τους αγώνες του λαού. Πολλοί
εκπρόσωποί της καπηλεύτηκαν τις δάφνες της συνεισφοράς τους στην αντιχουντική
αντίσταση και αναρριχήθηκαν είτε στην πολιτική,
είτε στις επιχειρήσεις, σε διαπλοκή με την πολιτική ηγεσία, είτε στα
πανεπιστήμια, με δημοσιοσχετίστικο τρόπο, είτε στον συνδικαλισμό, όπου έδεναν
κι έραβαν. Θύματα των κοινωνικών τιμωρών τρία διαπρεπή μέλη της γενιάς του
Πολυτεχνείου: ένανεπιτυχημένο επιχειρηματία, έναν αναγνωρισμένο πανεπιστημιακό
δάσκαλο κι έναν υπερδραστήριο συνδικαλιστή της σοσιαλιστικής παράταξης. Και οι
τρεις είχαν εκμεταλλευτεί τη συμμετοχή τους στην εξέγερση του Πολυτεχνείου για
να ανέλθουν κοινωνικά και οικονομικά. Και σ΄ αυτό το βιβλίο ο συγγραφέας
ασχολείται με τη πολιτική, διαπλοκή και τη διαφθορά.
[…] «Είπαν αναστολή πληρωμών
για τρεις μήνες. Βάλε τρεις βδομάδες προεκλογική περίοδο συν μία βδομάδα τις
εκλογές. Ώσπου να συγκροτηθεί η κυβέρνηση, να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης, να πάνε
οι καινούργιοι υπουργοί στα Υπουργεία τους και να αρχίσουν να ενημερώνονται, οι
τρεις μήνες θα γίνουν έξι. Και αυτό, αν είμαστε τυχεροί. Γιατί μπορεί να
ξαναπάμε σε εκλογές, οπότε οι έξι μήνες θα γίνουν τουλάχιστον εφτά. Τώρα
σφίγγουμε το ζωνάρι. Μετά από έξι μήνες, θα έχει στεγνώσει και το σάλιο μας».
...
«Πιστεύετε ότι είναι η κατάλληλη στιγμή για να προκηρύξετε εκλογές;» ρωτά η
τηλεπαρουσιάστρια ειδήσεων τον κυβερνητικό εκπρόσωπο. «Η Ελλάδα μπαίνει σε μια
καινούργια φάση της ιστορίας της. Συνεπώς, είναι σωστό να προσφύγουμε στην
ετυμηγορία του λαού, ούτως ώστε η καινούργια φάση να ξεκινήσει με μια κυβέρνηση
που θα χαίρει της εμπιστοσύνης των πολιτών».
«Πιστεύετε πραγματικά ότι
υπάρχουν ακόμα πολίτες που εμπιστεύονται τους πολιτικούς στην Ελλάδα, κύριε
Υπουργέ;» τον ρωτάει ο σχολιαστής ειδήσεων χωρίς να κρύβει την ειρωνεία του.
«Θέλω να το πιστεύω» απαντάει με έπαρση ο υπουργός. […]
Ο
συγγραφέας επικεντρώνεται στη σύγκρουση ανάμεσα στη γενιά του Πολυτεχνείου και
στη σημερινή νεολαία και ειδικά τα παιδιά της γενιάς του Πολυτεχνείου που στέκονται
απέναντι στους γονείς τους. Είναι οι άνεργοι μορφωμένοι νέοι που βλέπουν καθαρά
ότι, όπως, «στην ιεραρχία του
Πολυτεχνείου ξεκινούσες από απλός αντιστασιακός για να φτάσεις επιχειρηματίας,
πανεπιστημιακός ή κλαδικό στέλεχος». Θέλουν να τιμωρήσουν τη γενιά του «απόλυτου ναρκισσισμού», τη γενιά που,
αντίθετα με τη δική τους ή αυτήν των παππούδων τους, «εισέπραξε και εισπράττει ακόμη».
[…] «Εδώ Πολυτεχνείο. Εδώ Πολυτεχνείο. Σας μιλά ο
σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων
Ελλήνων». Ακολουθεί μια ανεπαίσθητη
παύση και μετά μια άλλη φωνή συμπληρώνει : «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία. Ψωμί
δεν έχουμε». […]
[…] «Ο πατέρας μου ήταν ένας
πολύ επιτυχημένος επιχειρηματίας. Ξεκίνησε από το τίποτα και έκανε μια τεράστια
περιουσία. Κάθε επιτυχημένος επιχειρηματίας δεν κάνει τα λεφτά του με το σταυρό
στο χέρι. Έχει διασυνδέσεις, μυστικές συναλλαγές κάνει λαδώματα, χρηματοδοτεί
κόμματα και πολιτικούς. Όλα αυτά του ανοίγουν το δρόμο για την επιτυχία. Ο
πατέρας μου δε μιλούσε όμως ποτέ για τις επιχειρηματικές του σχέσεις και τις
επιτυχίες του. Μιλούσε μόνο για την αντιστασιακή του δράση. Μόλις πήγαινες να
του ανοίξεις κουβέντα για δουλειές και επιχειρήσεις, το γύριζε στην αντίσταση
και στο Πολυτεχνείο. Η αντιστασιακή δράση ήταν γι αυτόν ένα σφουγγάρι που
έσβηνε όλα τα άλλα». […]
[…] «Θα σας δείξω πως μια
εταιρεία μπορεί να χρησιμοποιεί λαθραίους εργάτες απολύτως νόμιμα» μας λέει. Η εισαγωγή αρκεί για
να μας κεντρίσει την περιέργεια. «Από την
εποχή των ολυμπιακών έργων και μετά, η Δομοτεχνική, η κατασκευαστική εταιρεία
του Γεράσιμου Δεμερτζή, δε χρησιμοποιούσε στα έργα της παρά μόνο Έλληνες
μηχανικούς, εργοδηγούς και ειδικευμένους τεχνίτες. Όλο το υπόλοιπο προσωπικό
ήταν ξένοι, νόμιμοι κα άλλοι λαθραίοι μετανάστες. Κανείς από τους ξένους,
νόμιμους και λαθραίους δεν είχε άδεια εργασίας, ούτε ήταν δηλωμένος στο ΙΚΑ.
Και όλα αυτά ήταν απολύτως νόμιμα».
«Πως ήταν δυνατό;» τον ρωτάει ο
Γονατά.
«Γιατί δεν τους προσλάμβανε η
ίδια η εταιρεία. Τους νοίκιαζε στη Δομοτεχνική η εταιρεία του Πετράκου. Η
συναλλαγή ήταν νόμιμη, με συμβόλαια, και η εταιρεία του Δεμερτζή πλήρωνε
κανονικά το συμβατό ποσό στην εταιρεία του Πετράκου. Από κει και πέρα, δεν την
ενδιέφερε αν ο Πετράκος, ως εργοδότης, τους είχε δηλωμένους. Ο Πετράκος όμως
είχε εταιρεία μεταφορών. Συνεπώς, δήλωνε μόνο τους οδηγούς και το προσωπικό της
εταιρείας. Κανείς δε σκέφτηκε, ή δε θέλησε ποτέ να ψάξει, αν είχε δηλωμένους
και τους εργάτες που προμήθευε στην εταιρεία του Δεμερτζή.»
«Και η γυναίκα του Λακοδήμου(υφυπουργός υπεύθυνος για τα
ολυμπιακά έργα) ήταν συνέταιρος στην
επιχείρηση του Πετράκου» συμπληρώνω εγώ.
«Ακριβώς. Καταλαβαίνεται λοιπόν
ότι κανείς δε θα τον έψαχνε» επιβεβαιώνει ο Σπυριδάκης. […]
[…] «Εδώ Πολυτεχνείο. Εδώ Πολυτεχνείο. Σας μιλά ο
σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων
Ελλήνων». Ακολουθεί μια ανεπαίσθητη
παύση και μετά μια άλλη φωνή συμπληρώνει : «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία.
Παιδεία δεν έχουμε». […]
Ο
Πέτρος Μάρκαρης, ακόμα εντονότερα από τα προηγούμενα βιβλία του, ακόμα
εντονότερα κι από τα άλλα δύο έργα της τριλογίας (το ντοπάρισμα της ελληνικής
κοινωνίας με τα τραπεζικά δάνεια «Ληξιπρόθεσμα δάνεια», 2010 και τη φοροδιαφυγή
«Περαίωση», 2011), χαρτογραφεί την οικονομική κρίση και προσπαθεί να δείξει πώς
θα είναι η Ελλάδα εκτός ευρώ. Πάντοτε πίστευε και εφάρμοζε την αρχή ότι το αστυνομικό
μυθιστόρημα είναι πρώτιστα κοινωνικό και γι’ αυτό στο προκείμενο έργο η
πολιτική ματιά, πολιτική με την ευρύτερη έννοια, υπερισχύει της διαλεύκανσης
των φόνων. Εξ αρχής η κάμερα εστιάζει στη μέση ελληνική οικογένεια που ξυπνάει
ανήμερα Πρωτοχρονιάς του 2014 με δραχμή και την παρακολουθεί καθώς προσπαθεί να
επιβιώσει χωρίς μισθό, για τρεις μήνες. Πλάνα ανάλογα μεταφέρουν στον αναγνώστη
τη ζοφερή εικόνα των αστέγων, των ξενοίκιαστων μαγαζιών, της έλλειψης βενζίνης
κ.λπ., πλάνα που αποτυπώνουν το νέο τοπίο που διανοίγεται στη χρεοκοπημένη
πλέον Ελλάδα.
[…] «Εδώ Πολυτεχνείο. Εδώ Πολυτεχνείο. Σας μιλά ο
σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων
Ελλήνων». Ακολουθεί μια ανεπαίσθητη
παύση και μετά μια άλλη φωνή συμπληρώνει : «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία.
Ελευθερία δεν έχουμε». […]
@Διαβάστε
την κριτική για το δεύτερο βιβλίο της
Τριλογίας της Κρίσεως: Περαίωση του Πέτρου Μάρκαρη.
@Διαβάστε
την κριτική για το πρώτο βιβλίο της Τριλογίας της Κρίσεως: Ληξιπρόθεσμα Δάνεια
του Πέτρου Μάρκαρη εκδόσεις Γαβριηλίδη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.