Καλλιπεύκη

Ο Όλυμπος, θεωρείται το ιερό βουνό, στο οποίο οι θεοί των Ελλήνων πήραν τη μορφή που ύμνησαν οι ποιητές και αποθανάτισαν οι καλλιτέχνες. Σκεπασμένος από χιόνια, μύθους ή σύννεφα, αποτελεί για όλους το υψηλότερο και το πιο ξακουστό ελληνικό βουνό. Βρίσκεται αντίκρυ από τον Κίσσαβο, ανάμεσα στη Θεσσαλία και τη Μακεδονία.

Ο Όλυμπος, είναι το πρώτο και μοναδικό ελληνικό «Μνημείο της Φύσης» που πέρασε στην επόμενη φάση μιας παγκόσμιας ψηφοφορίας που διεξάγεται ήδη στο Διαδίκτυο με σκοπό την ανάδειξη των 7 σπουδαιότερων μνημείων της φύσης. (παγκόσμιος διαγωνισμός που  διεξάγεται από το Ίδρυμα «The7Wonders Foundation» μεταξύ 430 φυσικών μνημείων από 224 χώρες σε όλο τον πλανήτη).  

Το υψηλότερο σημείο του Κάτω Ολύμπου κατέχει η Καλλιπεύκη. Βρίσκεται βορειοανατολικά του Νομού, κοντά στην πανέμορφη Κοιλάδα των Τεμπών, 58χλμ από τη Λάρισα και 130χλμ από τη Θεσσαλονίκη. Είναι κτισμένη σε υψόμετρο 1.100 περίπου μ. και περιτριγυρίζεται από πυκνά δάση οξιάς, βελανιδιάς, έλατου και πεύκου. Είναι ένα από τα ωραιότερα ορεινά παραδοσιακά χωριά του Νομού Λάρισας. Ανήκει στο Δήμο Γόννων, από όπου και ξεκινούν ακτινωτά δρόμοι προς όλες τις κατευθύνσεις (προς Γόννων, Καρυά, το παραδοσιακό ορεινό χωριό  Κρανιά του Δήμου Κάτω Ολύμπου και τον Παντελεήμονα στο Νομό Πιερίας).  

Παλιό όνομα του χωριού ήταν Νεζερός, το όνομα προέρχεται από σλαβική λέξη που σημαίνει λίμνη, έλος και απαντάται και σε άλλα σημεία της Ελλάδας ως τοπωνύμιο. Το σημερινό όνομα του χωριού Καλλιπεύκη, προέρχεται  από την αρχαία ονομασία του παρακείμενου δάσους, που έχει διατηρηθεί μέχρι και σήμερα. Το δάσος είναι ατέλειωτο και σκεπάζει ολόκληρη περιοχή από γκρεμούς και χαράδρες, ενώ τα φαράγγια καλύπτονται από πυκνή βλάστηση, μέχρι το πιο χαμηλό σημείο τους, όπου κυλούν γάργαρα νερά.  

Η Καλλιπεύκη, διατηρούσε επικοινωνία με την υπόλοιπη Θεσσαλία και τη Μακεδονία. Από αρχαιοτάτων χρόνων, το χωριό, αποτελούσε πέρασμα από τη Μακεδονία προς τη Θεσσαλία. Ο Ξέρξης είχε περάσει τα πολυάριθμα στρατεύματά του (480 π.Χ.) καθώς και ο ρωμαϊκός στρατός (169 π.Χ. ο ύπατος Μάρκιος Φίλιππος).

Πηγές αναφέρουν ότι λόγω της  στρατιωτικής σημασίας θέση του, χρησίμευε ως κρησφύγετο των κλεφτών κατά της τουρκοκρατίας. Επίσης,  ήταν το επίκεντρο της Εθνικής Αντίστασης στην περιοχή, κατά τη διάρκεια του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα εναντίον της ξενικής κατοχής του 1941 – 1944.

Στο κατάφυτο ακόμα και σήμερα οροπέδιο στα νότια του χωριού, υπήρχε παλαιότερα η λίμνη Οζερός (Εζερός - Νιζερός), που οι αρχαίοι ονόμαζαν Ασκουρίδα. Πριν από την αποξήρανση της λίμνης, η Καλλιπεύκη ήταν ψαροχώρι και τις τελευταίες δεκαετίες παράγει γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα.

Η λίμνη πριν την μερική ανασύστασή της

Η λίμνη βρισκόταν σε υψόμετρο 1006 μ.. Το όνομα της, Ασκυρίς, προέρχεται από το αρχαιοελληνικό ‘’άσκυρος’’, ένα αυτοφυές σπαθόμορφο χόρτο της περιοχής. Επρόκειτο για αβαθή λίμνη με πολλά ψάρια, στο μεγαλύτερο μέρος της είχε πλούσια βλάστηση από καλάμια και νούφαρα, πράγμα που δυσχέραινε την αλιεία και συνεπώς την οικονομική εκμετάλλευση.  Αυτός ο λόγος σε συνδυασμό με την έλλειψη καλλιεργήσιμων εκτάσεων, καθώς και η προστασία των κατοίκων από την ελονοσία, οδήγησαν στην απόφαση αποξήρανσή της στις αρχές του 20^ου αιώνα. Έτσι η τεράστια έκταση που άλλοτε την κάλυπταν τα νερά της λίμνης Ασκουρίδας, μεταβλήθηκε σε  ένα εύφορο οροπέδιο, στο οποίο καλλιεργούνται φασόλια και οι φημισμένες πατάτες της Καλλιπεύκης.

Όμως με την πάροδο δεκαετιών διαπιστώθηκε η ανάγκη μερικής τουλάχιστον ανασύσταση της λίμνης, αφού τα χωράφια άρχισαν να υστερούν σε απόδοση αλλά και η έλλειψη νερού για άρδευση ήταν πλέον εμφανής. Η λίμνη θα συμβάλει επίσης  στην αλλαγή μικροκλίματος, στην ανάπτυξη εναλλακτικών δραστηριοτήτων, δηλαδή,  στην τουριστική αξιοποίηση του χωριού και της γύρω περιοχής.

Προς την Αγία Τριάδα

 Στην Καλλιπεύκη, ο επισκέπτης, θα θαυμάσει  το τοπίο, θα εισπνεύσει καθαρό αέρα, θα χαρεί το  δάσος με οξιές, έλατα και πεύκα. Η δασική έκταση είναι βατή από πεζούς και αυτοκίνητα, με χώρους αναψυχής και αποτελεί ένα τεράστιο πάρκο με μονοπάτια, δασικούς δρόμους, γάργαρα νερά και διάσπαρτα εξωκλήσια στις πλαγιές και στα ξέφωτα.

Απόλαυση θα νιώσει ο επισκέπτης στην πηγή «Πατωμένη» ένας από τους χώρους αναψυχής, 2 χλμ. από το χωριό, μέσα σε τοπίο απείρου φυσικού κάλλους με πανύψηλα πεύκα και βρύση με θαυμάσιο κρύο νερό. Το μέρος ενδείκνυται για πικ-νικ, καθώς διαθέτει ψησταριές, τραπεζάκια και παιδική χαρά. Η διαδρομή για την πηγή ‘’Αγία Τριάδα’’ είναι απολαυστική μέσα από αιωνόβιες και πανοραμική θέα. Χώρος αναψυχής και η Αγία Τριάδα θα ευχαριστήσουν κάθε επισκέπτη. Άλλο όμορφο τοπίο της περιοχής είναι η τεχνητή λίμνη στη θέση ‘’Κατής’’ που δεσπόζει μέσα σε δάσος σε υψόμετρο 1.500μ. και η πρόσβασή της επιτυγχάνεται από καλοσυντηρημένο χωματόδρομο.

Στην πλακόστρωτη πλατεία του χωριού και κάτω από τα πλατάνια ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει καφέ, τσίπουρο και φαγητό και να θαυμάσει την πετρόκτιστη εκκλησία του Αγίου Θεοδώρου (1911).  Επίσης γήπεδα ποδοσφαίρου και μπάσκετ και τρεις παιδικές χαρές θα ικανοποιήσουν τις ανάγκες των παιδιών και των νέων. Αξίζει να σημειωθεί ότι από το 1996 λειτουργεί στην Καλλιπεύκη και η κατασκήνωση ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ των προσκόπων Λάρισας.

Στην Καλλιπεύκη πραγματοποιούνται θρησκευτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις με τον εορτασμό του Αγίου Πνεύματος, τριήμερο πανηγύρι στη γιορτή των Αγ. Αποστόλων (29 Ιουνίου) και το αντάμωμα των Καλλιπευκιωτών.

Επίσης τα τελευταία χρόνια, ανά διετία, πραγματοποιείται  το Φεστιβάλ Αφήγησης Κάτω Ολύμπου, με μεγάλη ανταπόκριση του κόσμου από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Τα Φεστιβάλ πραγματοποιούνται αρχές καλοκαιριού με διοργανωτές το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (Εργαστήριο Λόγου και Πολιτισμού και Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης), το Μορφωτικό Εκπολιτιστικό Σύλλογο Απανταχού Καλλιπευκιωτών «Η ΠΑΤΩΜΕΝΗ» και το Π.Ο.Φ.Α. (Πανελλήνιο Όμιλο Φίλων Αφήγησης). Όλες οι εκδηλώσεις των Φεστιβάλ πραγματοποιήθηκαν σε φυσικό περιβάλλον. Διοργανώθηκαν εκτός των άλλων μέσα το δάσος, δραστηριότητες και παιχνίδια, για παιδιά και ενήλικες.

 Γνωστές είναι οι δραστηριότητες που πραγματοποιούνται στο ορεινό χωριό όπως πεζοπορικές και οδικές διαδρομές, ποδηλασία βουνού και αλεξίπτωτο πλαγιάς (παρα-πέντε) & αιωρόπτερο (αετός) περιοχή που προσφέρεται για πτήσεις είναι το κυνηγετικό περίπτερο κοντά στην Καλλιπεύκη, και η θέση «Πέταλο» πάνω από τους Γόννους.

Διαδρομές σε ένα κατάφυτο τοπίο, για όλες τις εποχές του χρόνου είναι

α)το εθνικό μονοπάτι 02 συνδέει τον Όλυμπο με το Πήλιο. Έχει αφετηρία το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 στον Όλυμπο. Διέρχεται από την Καρυά, κατευθύνεται στον Κάτω Όλυμπο περνώντας από την Καλλιπεύκη και τη Ραψάνη, μπαίνει στην κοιλάδα των Τεμπών και από εκεί περνά στον Κίσσαβο,

β) Καλλιπεύκη -  Καρυά (830μ.),

γ) Καλλιπεύκη (1094μ) – Μεταμόρφωση (1590μ) – Λιβαδάκι – Βρύση Κατή (1370μ) -  Άη Γιάννης (1330μ) – Πατωμένη (1100μ) και

δ) Καρυά – Καλλιπεύκη – Παλιό Παντελεήμονα. 

Περισσότερες πληροφορίες για τις παραπάνω διαδρομές (περιγραφή, μήκος και δυσκολία διαδρομής, χρόνος, σήμανση και άλλες χρήσιμες πληροφορίες) υπάρχουν στο διαδίκτυο.

Ο επισκέπτης, στο ορεινό χωριό, έχει τη δυνατότητα απόλαυσης της ομορφιάς του βουνού όλες τις εποχές του έτους.  Έχει την ευκαιρία να κάνει πολλές και ενδιαφέρουσες εξορμήσεις στη γύρω περιοχή, να γνωρίσει τα γραφικά χωριά, μέσα από μαγευτικές διαδρομές.

@Εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, Δευτέρα 6 Ιουλίου 2009.

Τουριστικά από την Αίγλη Μότσιου : Καλλιπεύκη.