Ληξιπρόθεσμα Δάνεια του Πέτρου Μάρκαρη εκδόσεις Γαβριηλίδη.

Τα «Ληξιπρόθεσμα Δάνεια» κυκλοφόρησαν το 2010 και είναι το πρώτο μυθιστόρημα της τριλογίας με τίτλο «Τριλογίας της Κρίσεως», η οποία έχει ως θέμα την Αθήνα της οικονομικής κρίσης πριν και κατά τη διάρκειά της. Η δράση σ΄ αυτό το βιβλίο εκτυλίσσεται στην μετά μνημόνιο εποχή. Είναι ένα κοινωνικοπολιτικό μυθιστόρημα με αστυνομική πλοκή εξαιρετικά σύγχρονο και σε αρκετά σημεία δίνει την εντύπωση του ρεπορτάζ. Ο συγγραφέας επιλέγει να πλέξει την ιστορία του γύρω από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, σε μια χώρα που βουλιάζει. Από την οικονομική ύφεση έως τον ρόλο των διεθνών οίκων αξιολόγησης κι από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης μέχρι το ντόπινγκ στον αθλητισμό και τους μετανάστες, ο συγγραφέας μιλάει με καθαρό λόγο για τις παθογένειες που προκάλεσαν τη σημερινή κρίση και το πως τα πρόσωπα του μυθιστορήματος βιώνουν την κρίση.

Η υπόθεση:
Ένας πρώην τραπεζίτης βρίσκεται αποκεφαλισμένος και ταυτόχρονα αφίσες γεμίζουν την πόλη που προτρέπουν τους πολίτες να μην πληρώνουν τις οφειλές τους στις τράπεζες. Οι αποκεφαλισμοί θα συνεχιστούν και σειρά θα πάρει ο Ρίτσαρντ Ρόμπινσον, διοικητής της First Βritish Βank, μετά ο Ολλανδός Χένρικ ντε Μορ, στέλεχος του οίκου αξιολόγησης Γουόλας και Τσένι, και στο τέλος ο Κυριάκος Φαναριώτης, ιδιοκτήτης της Cash Flow- Εισπρακτικές Επιχειρήσεις. Οι φόνοι γίνονται με ένα σπαθί που θυμίζει μονομάχους άλλων εποχών και τα θύματα έχουν κοινό παρονομαστή το τραπεζικό χρήμα. Όλα αυτά συμβαίνουν το πρώτο καλοκαίρι μετά την ανακοίνωση σκληρών μέτρων λιτότητας και την εγκατάσταση στην Αθήνα της τρόικας (Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα). Ο Κώστας Χαρίτος θα πρέπει να κινηθεί ανάμεσα στις εσωτερικές διαμάχες Αστυνομίας, Αντιτρομοκρατικής και υπουργείου, να χρησιμοποιήσει την τυπική έρευνα, το μάζεμα των στοιχείων πετραδάκι πετραδάκι, να μάθει για τα hedge funds και το πώς λειτουργεί το τραπεζικό χρήμα, να συναντήσει ειδικούς αλλά και κοινούς ανθρώπους που σχολιάζουν την περικοπή μισθών και συντάξεων, να συνομιλήσει με οργισμένους μάρτυρες που κατακρίνουν την κυβερνητική διαφθορά, να οδηγήσει το καινούργιο του αυτοκίνητο μπλοκαρισμένος από απεργούς διαδηλωτές μέσα από δρόμους γεμάτους πτωχευμένα μαγαζιά.

Πρωταγωνιστής
και σ΄ αυτό το βιβλίο του Πέτρου Μάρκαρη είναι ο αστυνόμος Χαρίτος. Ο Κώστας Χαρίτος ζει με τη γυναίκα του Αδριανή στο Παγκράτι, συνεχίζει να διαβάζει με την ίδια μανία λήμματα από το λεξικό, τα αγγλικά του παραμένουν μέτρια και η σχέση του με την τεχνολογία προβληματική. Αντιπαρέρχεται στις έριδες του γραφείου και στις οικογενειακές διενέξεις με σθένος. Δύο σημαντικές αλλαγές συντελούνται στο βιβλίο αυτό, παντρεύεται η κόρη του Κατερίνα και αλλάζει το αγαπημένο του Μιραφιόρι για ένα αυτοκίνητο που διαθέτει πλοηγό και που μάλλον τον εκνευρίζει, γιατί γνωρίζει καλά τα κατατόπια της πρωτεύουσας. Ο χαρακτήρας του αστυνόμου Χαρίτου είναι ενός χαλαρού, εν πρώτοις, τύπου με κοφτερό μυαλό. Παριστάνει τον αδιάφορο και κυνικό πολλές φορές, αλλά δεν του ξεφεύγει τίποτα.

Μικρά αποσπάσματα από το βιβλίο:
[… Χένρικ Ντε Μορ υψηλόβαθμο στέλεχος του οίκου αξιολόγησης Γουάλας και Τσένι. Καλεσμένος στο δελτίο ειδήσεων απαντά με ειρωνικό βλέμμα στην ερώτηση του δημοσιογράφου: Η κοινωνία; επαναλαμβάνει γελώντας Ποια κοινωνία; Η Ευρώπη ανακάλυψε την κοινωνία μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, και υπό πίεση των κουμουνιστικών χωρών. Αυτές μιλούσαν διαρκώς για κάποια κοινωνία και η Δυτική Ευρώπη την υιοθέτησε για να περιορίσει την εξάπλωση του κομμουνισμού. Οι κοινωνίες κατέρρευσαν το 1989 και, πιστέψτε με, δε χάσαμε τίποτα. Δεν υπάρχουν κοινωνίες. Υπάρχουν μόνο ομάδες. Επιχειρηματίες που αγωνίζονται για τα συμφέροντά τους, εργαζόμενοι που αγωνίζονται για τα δικά τους, μέσω των συνδικάτων και άλλων οργανώσεων, υπάρχουν μόνο ομάδες που υπερασπίζονται τα συμφέροντά τους. Η κοινωνία είναι ένα εφεύρημα. …]

[… -Θέλω να μου πεις πότε μπορώ να συναντήσω αυτόν που σκότωσε τους δύο τραπεζίτες. -Να το κάνεις τι; -Να τον φιλήσω που τους καθάρισε. –Δεν είναι ακόμα σίγουρο ότι είναι αυτός. –Ωραία, τότε θα κάνω υπομονή, ώσπου να σκοτώσει και αυτόν (Χένρικ Ντε Μορ) που μιλούσε τώρα δα στην τηλεόραση, για να τον φιλήσω μια και καλή. –Γιατί πιστεύεις ότι θα τον σκοτώσει; -Γιατί μ΄ αυτά που λέει, θέλει σκότωμα. …
… Θυμάμαι, όταν έπεσε η χούντα και μας κατέβαζαν στους δρόμους σε κάθε επέτειο του Πολυτεχνείου, οι διαδηλωτές κολλούσαν τη μούρη τους στη δική μας και μας φώναζαν: «Λαός ενωμένος, ποτέ νικημένος!». Να λοιπόν που, μετά από τριάντα πέντε χρόνια, ο κομμουνιστής και ο μπάτσος κολυμπάνε, ενωμένοι, στα ίδια σκατά. …]

[…Όταν διαβάζω στις εφημερίδες για ιδιωτικοποιήσεις, δεν ξέρω αν θα πρέπει να βάλω τα γέλια ή τα κλάματα, κύριε αστυνόμε. Υπάρχει ένας μύθος που λέει ότι το δημόσιο στην Ελλάδα είναι υπό διάλυση, γι΄ αυτό πρέπει να πάνε όλα στους ιδιώτες. Μύθος, κύριε αστυνόμε. Και ο ιδιωτικός φορέας είναι εξίσου χάλια, όπως και ο δημόσιος. Είναι μία η άλλη. Πέρασα από τράπεζα και ξέρω. …]

[…Τι άλλο εκτός από ντόπινγκ είναι αυτό που έκαναν οι τραπεζίτες; Από τις πιστωτικές κάρτες, που σου τις έστελναν με το ταχυδρομείο στο σπίτι σου, χωρίς καν να τις ζητήσεις, στα στεγαστικά δάνεια, στα καταναλωτικά δάνεια, στα δάνεια διακοπών και γάμου, που τα μοίραζαν αβέρτα, ως τα hedge funds και στα στοιχήματα πάνω στη χρεοκοπία μιας ξένης χώρας, που δεν τους έχει φταίξει σε τίποτα, όλα αυτά τι άλλο ήταν από ντόπινγκ;
… τα θύματα των τραπεζών πλήρωσαν με την οικονομική καταστροφή τους. Έχασαν τα σπίτια τους, δεν μπορούσαν να πληρώσουν τα δάνειά τους. Αυτοί όμως που έκαναν το ντόπινγκ οι τράπεζες, όχι μόνο δεν πλήρωσαν, αλλά επιβραβεύτηκαν. Πήραν δισεκατομμύρια από τα κράτη, για να συνεχίσουν. …]

Ο Πέτρος Μάρκαρης

γράφει απλά, κατανοητά και αναπτύσσει την ιστορία του χρησιμοποιώντας γνωστές τεχνικές παρόμοιων ιστοριών: Άνοιγμα όλης της βεντάλιας των πιθανών εκδοχών, απόσπαση της προσοχής του αναγνώστη με δευτερεύουσες πλοκές, ενδοϋπηρεσιακές ίντριγκες, ποικίλες ενδείξεις που άλλα φαίνεται να σημαίνουν στην αρχή και αλλού οδηγούν στη συνέχεια. Η αφήγηση είναι ολόκληρη σε πρώτο πρόσωπο και στον ενεστώτα, απολύτως γραμμική και ομαλή. Από χρονολογικής άποψης, τα γεγονότα λαμβάνουν χώρα το καλοκαίρι του 2010, με τον τελικό του Μουντιάλ να είναι το δεσπόζων γεγονός της περιόδου (των φόνων εξαιρουμένων), και το μόνιμο μποτιλιάρισμα στους αθηναϊκούς δρόμους να είναι από τα βασικότερα εμπόδια που έχει να υπερπηδήσει ο δραστήριος αστυνόμος. Αποτέλεσμα: Ένα αφήγημα που διαβάζεται μονορούφι, χωρίς τίποτε να ταράσσει την εξέλιξη της πλοκής προς τη λύση της υπόθεσης, ενώ ο Χαρίτος αποδεικνύεται και πάλι πιο διορατικός και, κυρίως, πιο μεθοδικός από τους συναδέλφους του.

Ο συγγραφέας
Ο Πέτρος Μάρκαρης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1937. Σπούδασε οικονομικές επιστήμες στην Αυστρία και εγκαταστάθηκε οριστικά στην Αθήνα το 1964. Είναι θεατρικός συγγραφέας, μεταφραστής και μυθιστοριογράφος. Διετέλεσε πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (Ε.ΚΕ.ΒΙ, 2008-2009). Το πρώτο του αστυνομικό μυθιστόρημα, «Νυχτερινό δελτίο», κυκλοφόρησε το 1995. Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα «Άμυνα ζώνης» (1998), «Ο Τσε αυτοκτόνησε» (2003), «Βασικός μέτοχος» (2006), «Παλιά, πολύ παλιά» (2008). Ο Πέτρος Μάρκαρης είναι γνωστός συγγραφέας και στο εξωτερικό. Τα έργα του μεταφράστηκαν σε 14 χώρες και συμπεριλήφθηκε στους δέκα καλύτερους συγγραφείς αστυνομικών ιστοριών στον κόσμο!