Κρίσεις Πανικού… «συμβαίνουν και στις καλύτερες οικογένειες»!

Αιγαίο Πέλαγος, θαλάσσια διαδρομή από Τήνο για Σύρο.

Τα τελευταία χρόνια πολλοί συνάνθρωποί μας βιώνουν Κρίσεις Πανικού.  Κάποιοι θέλουν και τολμούν να μοιραστούν την οδυνηρή εμπειρία τους και άλλοι κρύβουν επιμελώς τις Κρίσεις Πανικού που βιώνουν….

Όχι πάντα με επιτυχία.

Γιατί οι κρίσεις έρχονται χωρίς προειδοποίηση. Τα συμπτώματα δεν είναι ελεγχόμενα.

Μία πολλή πολλή δική μου ψυχή, μού περιέγραψε τις Κρίσεις Πανικού, όπως τις βιώνει:

Συνήθως οι διαταραχές εμφανίζονται μετά από οξύ στρεσογόνο ερέθισμα. Ο εγκέφαλος λαμβάνει λάθος σήμα ότι δέχεται επίθεση, μία καταστροφική επίθεση και ενεργοποιούνται τα συμπτώματα του άγχους/φόβου με σκοπό την προστασία του ανθρώπου από την υποτιθέμενη απειλή (1η κρίση πανικού). Κατά τη διάρκεια της διαταραχής ο άνθρωπος «χάνεται» στο σκοτάδι… αισθάνεται οξύ πόνο στο θώρακα, έντονη ταχυκαρδία, νιώθει πως το μυαλό του αδειάζει. Κενό. Δεν υπάρχει σύνδεση σώματος και πνεύματος, δεν υπάρχει αίσθηση, δεν υπάρχει σκέψη, δεν υπάρχει λογική. Ο άνθρωπος βιώνει μία οδυνηρή, τρομακτική εμπειρία μέσα από ένα οξύ στρεσογόνο επεισόδιο. Ο οργανισμός του μπαίνει σε μια λανθασμένη κατάσταση συναγερμού για να αντιμετωπίσει μια ανύπαρκτη απειλή, η οποία με τη σειρά της προκαλεί μια αυτόματη αντίδραση άγχους με γρήγορη κλιμάκωση συμπτωμάτων και τελικά οδηγεί σε Κρίση Πανικού.

Τα συνήθη συμπτώματα των κρίσεων είναι τα εξής:

έντονη εφίδρωση,

κόβεται η αναπνοή,

χτυπάει πολύ γρήγορα και δυνατά η καρδιά σα να θέλει να δραπετεύσει,

αίσθημα πνιγμού, αγωνίζεται η ψυχή του ανθρώπου να βγει στην επιφάνεια να επικοινωνήσει αλλά δεν τα καταφέρνει,

κατά τη διάρκεια της κρίσης ο άνθρωπος επανέρχεται με γοερό κλάμα και «χάνεται» στο σκοτάδι,

έντονο τρέμουλο, το σώμα τρέμει, σφίγγει και χτυπά ρυθμικά τα δόντια,

τάση για λιποθυμία,

μούδιασμα,

εξάψεις ή κρυάδες,

πόνο στο στήθος,

ναυτία,

φόβος απώλειας του ελέγχου.

Ο εγκέφαλος παρερμηνεύει τα φυσιολογικά αυτά συμπτώματα του άγχους/φόβου ως ενδείξεις ότι θα πεθάνει ή θα τρελαθεί. Εκλαμβάνοντας λοιπόν, τις σωματικές του αισθήσεις ως καταστροφικές τότε ο εγκέφαλος αρχίζει να αγχώνεται γι’ αυτές, γεγονός που παίζει κεντρικό ρόλο στη διαιώνιση της διαταραχής.

Πώς γίνεται αυτό;

Όταν ο άνθρωπος παρατηρήσει ότι εμφανίζει κάποιες από τις αισθήσεις που βίωσε στην 1η Κρίση Πανικού (π.χ. ταχυπαλμία, έντονη εφίδρωση, ζάλη, λιποθυμία) αρχίζει να φοβάται, ο φόβος του εντείνει τις σωματικές αισθήσεις, προκαλώντας ακόμα περισσότερο φόβο, ο οποίος με τη σειρά του προκαλεί περαιτέρω αύξηση των συμπτωμάτων, καταλήγοντας σε μια επόμενη Κρίση Πανικού.

Εν ολίγοις, ο άνθρωπος αγχώνεται που αγχώνεται, φοβάται που φοβάται και έτσι δημιουργείται ο φαύλος κύκλος του πανικού… και δυστυχώς οι κρίσεις έρχονται όλο και συχνότερα. Οι Κρίσεις της Διαταραχής Πανικού είναι επαναλαμβανόμενες όλο και συχνότερα... όλο και συχνότερα μέσα στο χρόνο, στο μήνα ακόμη ακόμη και στην ίδια ημέρα.

Η παρουσία επαναλαμβανόμενων Κρίσεων Πανικού μπορεί να συνδέεται:

α) με διαπροσωπικές διαμάχες, στρες στη δουλειά, φόβου απώλειας εργασίας, κακοποίηση στον εργασιακό χώρο,

β) με κρίσιμες μεταβατικές φάσεις στον κύκλο ζωής του ανθρώπου, ασθένεια αγαπημένου προσώπου, απώλεια (θάνατος) αγαπημένου προσώπου, απώλεια εργασίας, απώλεια συντρόφου (διαζύγιο), προσπάθεια για επίτευξη εγκυμοσύνης/απώλεια εγκυμοσύνης,

γ) οι άνθρωποι που υποφέρουν από κρίσεις πανικού συνήθως είναι πολύ ευαίσθητοι άνθρωποι, λειτουργούν με ενσυναίσθηση,

δ) έχουν μεγαλώσει σε οικογένειες όπου έχουν μάθει να μην εκφράζουν τα συναισθήματά τους, αλλά να προσπαθούν να τα ελέγχουν δίνοντας μεγάλη σημασία στην εικόνα που δίνουν στους άλλους.

Μερικές φορές το ένα «κουμπώνει» πάνω στο άλλο και το αθροιστικό βάρος δημιουργεί συχνότερες επαναλαμβανόμενες Κρίσεις Πανικού. O άνθρωπος δεν μπορεί να διαχειριστεί τα πρόσφατα επιβαρυντικά γεγονότα (δείτε παραπάνω α,β,γ,δ), αισθάνεται θλίψη,  πόνο και συναισθηματική φόρτιση.

Μετά από μία Κρίση Πανικού ο άνθρωπος είναι κατάκοπος, εξαντλημένος, αποσυντονισμένος, φοβισμένος και πονεμένος λόγω του επεισοδίου και του ότι αισθάνεται έρμαιο των κρίσεων.

Αισθάνεται «βουτηγμένος» στη στεναχώρια για τον πόνο που προξενεί στην οικογένειά του, αισθάνεται θλίψη και ντροπή απέναντι στους συναδέλφους, στους φίλους και στους συγγενείς για την αδυναμία ελέγχου του οργανισμού του και που κάθε τρεις και λίγο έρχεται και τον παίρνει ασθενοφόρο λόγω του ότι δεν μπορούν να τον συνεφέρουν και δεν του βρίσκουν σφυγμό.

Γενικώς, ο άνθρωπος που βιώνει Κρίσεις Πανικού αισθάνεται έντονη δυσφορία επειδή θεωρεί τον εαυτό του αδύναμο και ενίοτε βάρος στα μέλη της οικογένειάς του, στους συναδέλφους του και στους φίλους. Απομονώνεται. Γίνεται καταθλιπτικός. Κι όλο αυτό λειτουργεί ως φαύλος κύκλος ο οποίος οδηγεί (πάλι) σε αδιέξοδο.

Σημαντικό είναι να θυμόμαστε ότι η  Διαταραχή Πανικού δεν είναι ψυχική ασθένεια αλλά φυσιολογική αντίδραση στο αδιέξοδο. Είναι μια κραυγή βοήθειας. Όπου με αφορμή των επιβαρυντικών γεγονότων του παρόντος (α, β, γ και δ), μπορεί να πυροδοτούνται ανεπεξέργαστα συναισθήματα φόβου, απόρριψης και απώλειας ελέγχου, τα οποία, μην έχοντας άλλη διέξοδο, εκφράζονται μέσα από τις κρίσεις πανικού.

Σύμφωνα με τους ειδικούς τα συμπτώματα δεν χτυπούν και τόσο τυφλά, αλλά έχουν τη δική τους λογική, γι αυτό είναι σημαντικό κανείς να αναζητά έγκαιρα τη βοήθεια ενός ψυχοθεραπευτή, ώστε να μπορέσει να νοηματοδοτήσει τις κρίσεις πανικού, να αποκτήσει πρόσβαση στα ανεπεξέργαστα συναισθήματα (φόβου, απόρριψης και απώλειας ελέγχου) που μπορεί αυτές να εκφράζουν και να αναπτύξει έναν καθησυχαστικό προς τον εαυτό του διάλογο, που θα τον βοηθήσει να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα.

Υλικό για τη συγγραφή του παρόντος άρθρου αντλήθηκε από:

1.Τις βιωματικές εμπειρίες της πολλή πολλή δικής μου ψυχής που θέλησε να τις μοιραστεί μαζί μας,

2.του άρθρου της ψυχολόγου Αγγελικής Τσαγκαράκη Πανικός 05.09.2017 http://www.o-klooun.com,

3.του άρθρου της ψυχολόγου Νάντιας Νιώτη Κρίσεις πανικού: ο απρόσμενος επισκέπτης 29.10.2017 https://www.e-psychology.gr .