Ο Αγροτουρισμός ως παράγοντας ανάπτυξης του Νομού Λάρισας.

Αμπελάκια

Ο αγροτουρισμός είναι μια ήπια μορφή βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, που αναπτύσσεται σε μη αστικό χώρο, από τους μόνιμους κάτοικους της περιοχής, απασχολούμενους κύρια στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, σε οικογενειακής ή συνεταιριστικής μορφής μικρές  τουριστικές μονάδες, με σκοπό την ενίσχυση του αγροτικού εισοδήματος και της τοπικής οικονομίας, τόσο από την εκμετάλλευση των τουριστικών καταλυμάτων, όσο και από την τροφοδοσία των τουριστικών μονάδων με προϊόντα τοπικής παραγωγής γεωργικών συνεταιρισμών.

Η έννοια του αγροτουρισμού συνδέεται με κάποιες βασικές αρχές, όπως είναι η προώθηση της ποιότητας, ο σεβασμός της πολιτιστικής κληρονομιάς και η προστασία του περιβάλλοντος. Θεωρεί τις ανθρώπινες σχέσεις ως μία από τους κυριότερους παράγοντες που συμβάλλουν  στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της κάθε περιοχής και προσφέρει ένα γενικότερο πλαίσιο υποστήριξης με προσφορά οικολογική και ανθρωπιστική.

Ο αγροτουρισμός, ως δραστηριότητα, αναπτύσσεται όλες τις εποχές του χρόνου, αμβλύνοντας έτσι το πρόβλημα τις τουριστικής εποχικότητας, που ως γνωστόν, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα του ελληνικού τουρισμού.

Από επιχειρηματική πλευρά, ο αγροτουρισμός συνδέει, με μοναδικό τρόπο την παραγωγή γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων και τη μεταποίηση με την παροχή υπηρεσιών και τον τουρισμό, δηλαδή τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα με τον τριτογενή. Αποτέλεσμα είναι ότι αναπτύσσονται νέες τοπικές αγορές και στηρίζονται υπάρχουσες. Επιπλέον, δημιουργείται ένα συμπληρωματικό εισόδημα στις αγροτικές οικογένειες ή ακόμη και νέες θέσεις εργασίας, ενισχύοντας την αποκέντρωση και συγκρατώντας τον πληθυσμό στην ύπαιθρο.

Τα είδη επιχειρήσεων που μπορούν να ενταχθούν στα πλαίσια του αγροτουρισμού είναι καταλύματα, επισκέψιμα αγροκτήματα, χώροι εστίασης και αναψυχής, οινοποιεία, ελαιοτριβεία, θεματικά μουσεία και επιχειρήσεις μεταποίησης αγροτικών προϊόντων. Τα τοπικά καταλύματα, καθώς και τα υπόλοιπα κτίρια που παρέχουν αγαθά και υπηρεσίες, θα πρέπει να συμβαδίζουν αρχιτεκτονικά και διακοσμητικά με τοπικά χαρακτηριστικά της περιοχής. ( Πρατήρια / Εκθετήρια αγροτουριστικών προϊόντων, Επιχειρήσεις παραγωγής παραδοσιακών προϊόντων, Εργαστήρια λαϊκής τέχνης, )

Ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να γνωρίσει τις αγροτικές περιοχές, τις αγροτικές ασχολίες, τα τοπικά προϊόντα, την παραδοσιακή κουζίνα και την καθημερινή ζωή των κατοίκων, τα πολιτισμικά στοιχεία και τα αυθεντικά χαρακτηριστικά του χώρου αυτού, με σεβασμό προς το περιβάλλον και την παράδοση. Επίσης, η δραστηριότητα αυτή φέρνει τον επισκέπτη σε επαφή με τη φύση καθώς και με τις δραστηριότητες στην ύπαιθρο, στις οποίες μπορεί να συμμετέχει, να ψυχαγωγηθεί και να νιώσει τη χαρά της περιήγησης, της γνώσης και της ανακάλυψης. 

Λιβάδι

Ο επισκέπτης κατά την διάρκεια της παραμονής του μπορεί να παρακολουθήσει σεμινάρια πολιτιστικού, οικολογικού, πνευματικού και ιστορικού περιεχομένου. Συνήθως, τέτοιες διαλέξεις αφορούν την ιστορία και τον πολιτισμό της περιοχής ή έχουν γενικότερο ενδιαφέρον και πραγματεύονται θέματα, όπως το περιβάλλον, η υγιεινή διατροφή και διαβίωση, τα τοπικά προϊόντα κ.ά.. Εκτός από την παρακολούθηση κάποιων διαλέξεων ή σεμιναρίων, ο επισκέπτης μπορεί να συμμετέχει στην εκμάθηση παραδοσιακών τεχνών ή χειροτεχνίας και σε εκμάθηση παραδοσιακών χορών.

Επίσης, μπορεί κατά την παραμονή του, να συνδυάσει κι άλλες μορφές θεματικού τουρισμού, όπως θρησκευτικός, πολιτιστικός και περιπατητικός – αθλητικός τουρισμός και γενικότερα να εκμεταλλευτεί τις πολλές δυνατότητες που προσφέρει απλόχερα η ύπαιθρος.

Μέσα από την ‘’ ταξιδιωτική ‘’ αυτή εμπειρία ο επισκέπτης ευαισθητοποιείται και αναπτύσσει μία διαφορετική άποψη κι έναν σεβασμό προς το περιβάλλον και την παράδοση.

Συμπερασματικά ο αγροτουρισμός είναι μια μορφή τουριστικής ανάπτυξης, όπου οι τοπικές ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής διαμορφώνουν και αναδεικνύουν τη διαφοροποίηση της περιοχής αυτής, συνθέτοντας το όποιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Ως εκ τούτο, ο αγροτουρισμός αποτελεί ένα από τα αποτελεσματικότερα εργαλεία για τη μακροπρόθεσμη διατήρηση της ταυτότητας ενός τόπου.

Οι πάσης φύσεως εναλλακτικές τουριστικές δραστηριότητες έχουν τη δυνατότητα χρηματοδότησης, ανάλογα με την περιοχή στην οποία βρίσκονται, κυρίως από τα κοινοτικά προγράμματα LEADER, INTERREG  και τα Ολοκληρωμένα Προγράμματα Ανάπτυξης Αγροτικού Χώρου ( Ο.Π.Α.Α.Χ. ) τα οποία εντάσσονται στα Περιφερειακά προγράμματα και συγκεκριμένα για την Θεσσαλία, στο ΠΕΠ Θεσσαλίας καθώς και στο επιχειρησιακό πρόγραμμα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης ‘’ Αγροτική Ανάπτυξη Ανασυγκρότηση της Υπαίθρου 2000 – 2006 ‘’. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι τα προγράμματα Leader + και ΟΠΑΑΧ είναι τοπικά προγράμματα, που σημαίνει ότι ισχύουν για συγκεκριμένες περιοχές, όπως αυτές έχουν κατανεμηθεί από τις ομάδες τοπικής δράσης, και προκηρύσσονται για καθορισμένα χρονικά διαστήματα. Επίσης, δραστηριότητες ήπιων μορφών τουρισμού, στις οποίες εντάσσεται και ο αγροτουρισμός, χρηματοδοτεί και ο Αναπτυξιακός Νόμος σε ότι αφορά στον εκσυγχρονισμό κτιρίων που χαρακτηρίζονται διατηρητέα ή παραδοσιακά και μετατρέπονται σε ξενοδοχειακές μονάδες τουλάχιστον 2 αστέρων. Εκτός από τον αναπτυξιακό νόμο, τα υπόλοιπα προαναφερθέντα προγράμματα έχουν το καθένα δικούς τους άξονες και μέτρα δράσεων και δίνουν καθορισμένο ποσοστό χρηματοδότησης, ανάλογα με τη δραστηριότητα. Πιο συγκεκριμένα, το Leader + χρηματοδοτεί επενδύσεις από το 50% έως το 100% ανάλογα με τη δραστηριότητα και τα ΟΠΑΑΧ από 55% έως 100% ανάλογα τον άξονα στον οποίο εντάσσεται η επένδυση. Αντίστοιχα προγράμματα πρόκειται να υλοποιηθούν και κατά την τέταρτη προγραμματική περίοδο ( ΕΣΠΑ 2007 – 2013 ) γι αυτό και έχει ήδη δρομολογηθεί ένας μεγάλος διάλογος με όλους τους συνεργαζόμενους φορείς. 

Επισημαίνεται, ότι ο αγροτουρισμός δεν αποτελεί πανάκεια, ούτε παρέχει τη δυνατότητα επίλυσης των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων των περισσότερων αγροτικών περιοχών. Όμως, αποτελεί μια εναλλακτική προσέγγιση στο πρόβλημα της αναπτυξιακής τους στασιμότητας που μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατάλληλα από τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για δρομολόγηση αναπτυξιακών τους πρωτοβουλιών με στόχο την αναζωογόνηση και την οικονομική και κοινωνική ανασυγκρότηση του τοπικού ιστού αυτών των περιοχών.

Ο αγροτουρισμός ή πιο σωστά δραστηριότητες ήπιας τουριστικής ανάπτυξης, μπορεί να γνωρίσει άνθηση στο Νομό Λάρισας, κύρια εξαιτίας της μορφολογίας του, της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς του, της ιστορίας του, του κλίματός του, του ρυθμού αλλά και των προοπτικών ανάπτυξης του.

Ο ανεξάντλητος φυσικός πλούτος, τα μοναδικά συγκριτικά πλεονεκτήματα  του Νομού Λάρισας αποτελεί τα βασικά κριτήρια τη ανάπτυξη του αγροτουρισμού στην περιοχή. Στο Νομό Λάρισας τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει μία σημαντική προσπάθεια ανάπτυξης του αγροτουρισμού. Έτσι, ο επισκέπτης μπορεί να βρει καταλύματα παραδοσιακού τύπου στα χωριά του Ολύμπου, του Κισσάβου, και σε άλλες περιοχές της ορεινής ενδοχώρας. Να γνωρίσει τους άξιους και φημισμένους, σ’ όλη την Ελλάδα, Γυναικείους Συνεταιρισμούς Αμπελακίων και Λιβαδίου.

 

@Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ www.eleftheria.gr 27 Απριλίου 2008. Προτάσεις από την Αίγλη Μότσιου «Ο Αγροτουρισμός ως παράγοντας ανάπτυξης» και στην εφημερίδα Η ΕΚΔΟΣΗ www.ekdosi.gr  30 Απριλίου 2008 «Ο Αγροτουρισμός ως παράγοντας ανάπτυξης του Νομού Λάρισας» της Αίγλης Μότσιου.